Het belang van formatief evalueren binnen cursussen voor docenten

Geplaatst op 18 oktober 2024

In het moderne onderwijs is de rol van de docent voortdurend in ontwikkeling. Een van de methodieken die een grote impact heeft op de kwaliteit van het onderwijs, is formatief evalueren. Deze vorm van tussentijdse beoordeling is niet alleen nuttig voor studenten, maar ook voor jou als docent om beter inzicht te krijgen in het leerproces. In veel cursussen voor docenten wordt formatief evalueren daarom uitgebreid behandeld. In deze tekst gaan we dieper in op waarom formatief evalueren zo belangrijk is en hoe je dit kunt leren toepassen via speciale docentenopleidingen. 

Wat is formatief evalueren? 

Formatief evalueren is een proces waarbij de voortgang van studenten continu wordt gemonitord om het leerproces te verbeteren. In tegenstelling tot summatief evalueren, zoals een eindtoets of examen, richt formatief evalueren zich op de ontwikkeling tijdens het leertraject. Het doel is om te achterhalen wat de leerlingen al begrijpen en waar ze nog moeite mee hebben. Hierdoor kun je als docent je lessen aanpassen en gericht inspelen op de leerbehoeften van je studenten. 

Tijdens cursussen voor docenten leer je hoe je formatieve evaluatie op een effectieve manier kunt integreren in je lessen. Het idee is dat je continu feedback geeft, waardoor je studenten kunnen groeien zonder de druk van een eindcijfer. Dit maakt formatief evalueren een krachtig instrument om zowel je eigen lesgeven te verbeteren als de leerprestaties van je studenten te verhogen. 

Waarom formatief evalueren een must is in je klaslokaal 

Als docent wil je natuurlijk dat je studenten optimaal presteren en hun leerdoelen bereiken. Een van de grootste voordelen van formatief evalueren is dat het je helpt om te zien waar hiaten in kennis of vaardigheden zitten, voordat het te laat is. Stel je voor: je hebt net een les afgerond, maar tijdens een korte quiz of opdracht merk je dat een groot deel van de klas het onderwerp nog niet helemaal begrijpt. Dit is het moment om in te grijpen en je lesstof aan te passen. 

Een ander belangrijk voordeel is de motivatie die formatieve evaluatie met zich meebrengt. Studenten die regelmatig feedback krijgen, zijn vaak meer betrokken bij hun leerproces. Ze weten wat ze goed doen en waar ze aan moeten werken, waardoor ze zelf ook meer verantwoordelijkheid nemen voor hun leerresultaten. 

Hoe leer je formatief evalueren in cursussen voor docenten? 

Veel scholen en instellingen bieden nu specifieke cursussen voor docenten aan waarin formatief evalueren een belangrijk onderdeel is. Tijdens deze cursussen leer je niet alleen wat formatieve evaluatie inhoudt, maar ook hoe je het praktisch kunt toepassen in je eigen lespraktijk. Dit kan variëren van korte, informele evaluaties tot meer gestructureerde feedbacksessies. 

In een cursus leer je bijvoorbeeld om duidelijke leerdoelen te stellen en deze te communiceren naar je studenten. Vervolgens werk je met evaluatiemiddelen zoals exit-tickets, quizzes of zelfs groepsprojecten om de voortgang van je klas te monitoren. Het doel is niet om je studenten te beoordelen, maar juist om hen te helpen groeien. 

Daarnaast wordt er tijdens een cursus ook aandacht besteed aan het geven van constructieve feedback. Dit betekent dat je als docent leert hoe je feedback kunt geven die niet alleen informeert, maar ook motiveert. Studenten worden gestimuleerd om hun eigen leerproces kritisch te bekijken en verbeterpunten op te pakken, zonder dat ze zich ontmoedigd voelen. 

Voordelen van cursussen voor docenten 

Het volgen van een cursus waarin formatief evalueren centraal staat, biedt meerdere voordelen. Ten eerste verbeter je je eigen vaardigheden als docent. Je leert niet alleen een nieuwe beoordelingsmethode, maar ook hoe je deze flexibel kunt toepassen in verschillende leersituaties. Dit maakt je een effectievere leraar, wat op zijn beurt bijdraagt aan de leerresultaten van je studenten. 

Ten tweede geven cursussen voor docenten je de kans om samen met collega’s te reflecteren op je eigen onderwijspraktijk. Door ervaringen te delen en te leren van anderen, krijg je nieuwe inzichten en ideeën om toe te passen in je eigen lessen. Dit maakt zo’n cursus ook een moment van professionele groei en samenwerking. 

Ten slotte draagt formatief evalueren bij aan een positief leerklimaat in je klas. Studenten voelen zich meer betrokken en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces, omdat ze continu worden uitgedaagd om te reflecteren op hun prestaties. Dit vergroot niet alleen hun zelfvertrouwen, maar ook hun motivatie om te blijven leren. 

Formatief evalueren: een investering in de toekomst van je onderwijs 

De integratie van formatieve evaluatie in je lessen is niet alleen een verbetering van het huidige onderwijs, maar ook een investering in de toekomst. Door deel te nemen aan cursussen voor docenten die formatief evalueren behandelen, maak je jezelf klaar voor de uitdagingen van het moderne onderwijs. Het stelt je in staat om flexibel in te spelen op de behoeften van je studenten en hen optimaal te begeleiden naar hun leerdoelen. 

Met formatief evalueren maak je het leerproces voor zowel jezelf als je studenten inzichtelijker, effectiever en vooral leuker. Als docent krijg je beter zicht op waar je klas staat, en kun je de lessen beter afstemmen op wat nodig is. Voor studenten betekent het dat ze continu leren en verbeteren, zonder dat de focus ligt op een eindcijfer. Kortom, een win-winsituatie voor iedereen.